કારગિલ અને લેહ સહિત 130 સ્થળોએ લશ્કરી ખેતરો હતા. તેની શરૂઆત 1889 માં દેશભરમાં થઈ હતી. સંરક્ષણ ક્ષેત્રમાં થયેલા સુધારાના ભાગ રૂપે તેમને બંધ કરવામાં આવ્યા છે. લશ્કરી ખેતરોમાં કામ કરતા તમામ સૈનિકો, લશ્કરી અધિકારીઓ અને નાગરિક સંરક્ષણ કર્મચારીઓને સેનાની અન્ય રેજિમેન્ટમાં નોકરી આપવામાં આવી છે.

નવી દિલ્હી: સંરક્ષણ ક્ષેત્રના સુધારા હેઠળ ભારતીય સેનાએ દેશભરમાં ફેલાયેલા 130 લશ્કરી-ખેતરોને કાયમ માટે બંધ કરી દીધા છે. વર્ષ 1889 માં, બ્રિટિશ યુગ દરમિયાન આ સૈન્ય ખેતરો સૈનિકોને તાજા દૂધ સપ્લાય કરવા માટે શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા. બુધવારે, રાજધાની દિલ્હીના સૈન્ય-ફાર્મ રેકોર્ડ્સ સેન્ટર ખાતે ધ્વજવંદન સમારોહ દરમિયાન, લશ્કરી ખેતરોને ‘વિખેરી નાખવા’ કાર્યક્રમ યોજાયો હતો.

મળતી માહિતી મુજબ સેનાને દુર્બળ અને પાતળા બનાવવા માટે લશ્કરી ખેતરો બંધ કરી દેવાયા છે. અહીં તૈનાત તમામ સૈન્ય અધિકારીઓ અને નાગરિક સંરક્ષણના જવાનોને અન્ય રેજિમેન્ટ્સ અને સેનાના એકમોમાં તૈનાત કરવામાં આવ્યા છે. એક અંદાજ મુજબ આ ખેતરો પર દર વર્ષે આશરે 300 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ કરવામાં આવતા હતા. વળી, સરહદી વિસ્તારોમાં તૈનાત સૈનિકોને પેક્ડ દૂધ વધુ પુરૂ પાડવામાં આવે છે. તેથી જ આ ખેતરોને બંધ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.

બુધવારે સેનાએ એક નિવેદન બહાર પાડતાં કહ્યું કે પહેલી સૈન્ય ફાર્મ અલ્હાબાદમાં 1 ફેબ્રુઆરી 1889 માં ખોલવામાં આવી હતી. આ પછી, દિલ્હી, જબલપુર, રાણીખેત, જમ્મુ, શ્રીનગર, લેહ, કારગિલ, ઝાંસી, ગુવાહાટી, સિકંદરાબાદ, લખનઉ, મેરઠ, કાનપુર, મહો, દિમાપુર, પઠાણકોટ, ગ્વાલિયર, જોરહટ, પનાગh સહિતના 130 સ્થળોએ આવા લશ્કરી ખેતરો ખોલવામાં આવ્યા હતા. ગયા. સૈન્યના રેકોર્ડ અનુસાર, આઝાદી દરમિયાન આ ખેતરોમાં લગભગ 30 હજાર ગાય અને અન્ય પશુઓ હતા. એક અનુમાન મુજબ આ સૈન્ય ખેતરો દર વર્ષે આશરે 35 મિલિયન લિટર દૂધનું ઉત્પાદન કરતો હતો. પછી તે 1971 નું યુદ્ધ હતું કે કારગિલ યુદ્ધ, તે દરમિયાન, લશ્કરી-ખેતરોમાંથી ફ્રન્ટલાઈન પર તૈનાત સૈનિકોને દૂધ પણ પુરું પાડવામાં આવતું હતું.

પરંતુ હવે આ લશ્કરી ખેતરોમાંથી દૂધ અને અન્ય દૂધ-ઉત્પાદનોનો પુરવઠો લશ્કરના કુલ પુરવઠાના માત્ર 14 ટકા જેટલો ઘટાડો થયો હતો. આ સિવાય સેના હવે પોતાનું ધ્યાન ફક્ત લડાઇની ભૂમિકા પર કેન્દ્રિત કરવા માંગે છે. આ જ કારણ છે કે સેનાએ આ સૈન્ય ખેતરોને બંધ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.

સૈન્યના જણાવ્યા મુજબ સુવર્ણ ઇતિહાસ પછી આ લશ્કરી ખેતરોને બંધ કરવાનો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. આ લશ્કરી ખેતરો, કૃષિ મંત્રાલયની સાથે મળીને, વિશ્વ-પશુઓનો સૌથી મોટો ક્રોસ-બ્રીડિંગ પ્રોજેકટ-આકર્ષણ હેઠળ ચલાવે છે. આ ખેતરોએ બાય-ફ્યુઅલ માટે ડીઆરડીઓ સાથે જોડાણ પણ કર્યું છે. દર વર્ષે આ લશ્કરી ખેતરોમાં આશરે 25 હજાર મેટ્રિક ટન ઘાસચારો ઉત્પન્ન થતો હતો.