દેશમાં કરોડો લોકો દરરોજ કોઈને કોઈ સ્વરૂપમાં તમાકુનું સેવન કરે છે. કોરોના કાળમાં તમાકુ લોકોના સ્વાસ્થ્ય પર ગંભીર અસર કરી રહી છે. વિશ્વમાં તમાકુને કારણે દર વર્ષે 80 લાખ લોકોના મોત થાય છે. આવો આ વર્ષના વર્લ્ડ નો ટોબેકો ડેનું મહત્વ સમજીએ.
વિશ્વ તમાકુ નિષેધ દિવસ સ્વાસ્થ્ય પર તંબાકુના હાનિકારક પ્રભાવો વિશે લોકોમાં જાગરૂકતા વધારવા માટે 31 મેએ ઉજવવામાં આવે છે. આ અભિયાન લોકોને COVID-19 મહામારીના સમયમાં એક હેલ્ધી લાઇફસ્ટાફલનું પણ મહત્વ સમજાવે છે. 1988માં વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠનની વર્લ્ડ હેલ્થ એસેમ્બલીએ એક પ્રસ્તાવ WHA42.19 પારિસ કર્યો, જેમાં વિશ્વ તબાકુ નિષેધ દિવસ ઉજવવાનું આહ્વાન કરવામાં આવ્યું હતું.
ડબ્લ્યૂએચઓએ કહ્યું કે, વિશ્વભરમાં 1.3 બિલિયન તબાકુ યૂઝર્સમાંથી 70 ટકાથી વધુની પાસે તે ટૂલ્સ સુધી પહોંચી નતી, જેમાં તેને સફળતાપૂર્વક છોડવાની જરૂર છે. અંતિમ સેવાઓ સુધી પહોંચવામાં આ અંતરમાં છેલ્લા વર્ષોમાં ધુ વધારો થયો છે કારણ કે હેલ્થ વર્કફોર્સને મહામારીને સંભાળવામાં લગાવવામાં આવી છે.
SAGE જર્નલમાં પબ્લિશ 2018ના રિસર્ચ પ્રમાણે ભારત તબાકુના સેવનમાં બીજા સ્થાને છે. એટલું જ નહીં વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થા પ્રમાણે તંબાકુના વિપરીત પ્રભાવને કારણે દર વર્ષે 80 લાખ લોકોના મોત થાય છે.
ભારતમાં તમાકુને કારણે દરરોજ અકાળે 3500 લોકોના મોત
દેશમાં તમાકુથી દરરોજ 3500 લોકોના મોત થઈ રહ્યાં છે. તો વિશ્વભરમાં તમાકુને કારણે વર્ષમાં 80 લાખ અને ભારતમાં 13 લાખ લોકો જીવ ગુમાવી રહ્યાં છે. વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન દ્વારા હાલમાં જારી કરવામાં આવેલા એક રિપોર્ટ પ્રમાણે તમાકુનો ઉપયોગ કરનાર દરેક બીજી વ્યક્તિ અકાળે મોતનો શિકાર થાય છે. આ મોત તમાકુમાં રહેલા 4000થી વધુ કેમિકલ્સને શરીરના વિભિન્ન અંગો પર પડનારી ખરાબ અસરને કારણે થાય છે.
દર વર્ષે તમાકુના કારણે વિશ્વભરના આઠ મિલિયન લોકો દુષ્કાળનો ભોગ બની રહ્યા છે
આ છે આંકડા
તમાકુને લીધે દેશમાં દર વર્ષે 13 લાખ લોકો પોતાનો જીવ ગુમાવે છે.
તમાકુના ઉપયોગને કારણે દર વર્ષે રાજસ્થાનમાં 77 હજાર લોકો મોતને ભેટી રહ્યાં છે.
તમાકુથી થતા કેન્સરને કારણે દરરોજ 3500 લોકો અકાળે મૃત્યુ પામે છે.
તમાકુ અને તેમાંથી બનેલા ઉત્પાદનોમાં 4000 હજારથી વધુ રસાયણો હોય છે.
તબાકુનો હાનિકારક પ્રભાવ
તંબાકુ ઘણી ગંભીર બીમારીઓનું કારણ બની શકે છે. જેમ કે ફેફસાના રોગ, ક્ષય રોગ, ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી રોગ (સીઓપીડી), વગેરે. એટલું જ નહીં, તે ફેફસાના કેન્સર અને ઓરલ કેન્સરનું કારણ પણ બની શકે છે. ભારતીય તબીબી સંશોધન પરિષદ (આઈસીએમઆર) ના આકડા પ્રમાણે ભારતમાં તમામ પ્રકારોના કેન્સરોમાં તમાકુનું યોગદાન આશરે 30 ટકા છે.
વિશ્વ નો તમાકુ નિષેધ દિવસનો ઇતિહાસ
ડબ્લ્યૂએચઓની વર્લ્ડ હેલ્થ એસેમ્બલીએ 7 એપ્રિલ, 1988ના એક પ્રસ્તાવ WHA42.19 પાસ કરવામાં આવ્યો, જેમાં આ દિવસ મનાવવાનું આહ્વાન કરવામાં આવ્યું હતું. આ અભિયાનનું નિરીક્ષણ કરવાનો ઉદ્દેશ્ય ‘તબાકુ મહામારી અને તેનાથી થનાર બીમારી અને મૃત્યુ રોકવા તરફ વિશ્વનું ધ્યાન આકર્ષિત કરવાનું હતું.’ ત્યારથી આ દિવસ વિશ્વમાં તબાકુ છોડવાના રૂપમાં ઉજવવામાં આવે છે.
વિશ્વ તંબાકૂ નિષેધ દિવસ 2021 થીમ
આ વર્ષની થીમ ‘છોડવા માટે પ્રતિબદ્ધ’ છે. આ અભિયાન લોકોને સ્વસ્થ જીવન માટે તંબાકુ છોડવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે. લોકોને તેના હાનિકારક પ્રભાવોને સમજાવવા માટે WHO દ્વારા જાગરૂતતા ફેલાવવા કરવા માટે ઘણા પ્રદર્શનો અને કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. પરંતુ છેલ્લા એક વર્ષથી ચાલી રહેલ કોરોના મહામારીને કારણે કોઈ જાહેર અભિયાન ચલાવી શકાયુ નથી. પરંતુ લોકો એક વર્ચ્યુઅલ ઇવેન્ટ ઓર્ગેનાઇઝ કરી શકે છે જેમાં લોકોને રમત કે રીયલ-લાઇફની કહાનીઓ દ્વારા શિક્ષિત કરી શકે છે.
