ભારતીય મધ્યમ વર્ગને મોટા પ્રોત્સાહનમાં, નાણા પ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે શનિવારે જાહેરાત કરી હતી કે નવી કર વ્યવસ્થામાં રૂ. 12 લાખ સુધીની આવક માટે અને પગારદાર કરદાતાઓ માટે રૂ. 12.75 લાખ (સ્ટાન્ડર્ડ ડિડક્શન સહિત) પર કોઈ આવકવેરો ચૂકવવો પડશે નહીં.
નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે 12 લાખ રૂપિયા સુધીની આવક પર શૂન્ય આવકવેરો જાહેર કરીને મધ્યમ વર્ગને તેમના બજેટના કેન્દ્રમાં રાખ્યો છે. તેણીના અગાઉના બજેટમાં રેલ્વે અને ધોરીમાર્ગો જેવા ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું નિર્માણ કરવાના ઉદ્દેશ્યથી મૂડીખર્ચ માટે ચિહ્નિત કરાયેલી મોટી રકમ દ્વારા ચિહ્નિત કરવામાં આવ્યું હતું.
આ બજેટમાં સીતારમણે ઓછા દરે મૂડી ખર્ચ વધારવાનો નિર્ણય કર્યો છે. 2025-26 માટે મૂડી ખર્ચ 11.2 લાખ કરોડ હશે, જે અગાઉના બજેટમાં રૂ. 11.1 લાખ કરોડથી નજીવો વધારે છે જ્યારે તેણીએ તેને 11% વધાર્યો હતો, જે અગાઉના વર્ષોમાં આકર્ષક ગતિને ધીમો પાડે છે.
તેણીના સમજદાર અંદાજપત્ર માટે જાણીતી, તેણીએ આગામી નાણાકીય વર્ષ માટે જ્યારે તે 4.5% ની નીચે રહેવાની ધારણા હતી ત્યારે તેને 4.4% કરવાની જાહેરાત કરીને રાજકોષીય ખાધ પરનો અભ્યાસક્રમ રોક્યો છે. સીતારમને પણ વિકિસિત ભારત રોડમેપ પરથી તેમનું ધ્યાન ખેંચ્યું નથી કારણ કે તેણીએ કૃષિ અને નાના ઉદ્યોગ જેવા ઘણા મહત્વપૂર્ણ ક્ષેત્રોને પુનર્જીવિત કરવાની વિગતવાર યોજનાઓ બનાવી છે, તેમને વિકાસના એન્જિન તરીકે ઓળખાવ્યા છે.
તેણીએ માનવ ક્ષમતા વૃદ્ધિ અને કૌશલ્ય પર ભાર મૂક્યો છે તેમજ કેટલાક ક્ષેત્રો માટે સુધારાવાદી એજન્ડાની રૂપરેખા પણ આપી છે. આ પગલાંનો હેતુ લાંબા ગાળે આર્થિક વૃદ્ધિને શક્તિ આપવાનો છે. જ્યારે ઉપભોક્તા માંગ ઓછી છે, ફુગાવાએ સામાન્ય લોકોને ફટકો માર્યો છે, અને રોજગારી સર્જન અંગેની ચિંતા યથાવત છે ત્યારે જીડીપી વૃદ્ધિમાં ઘટાડો થયો છે ત્યારે સીતારામનનું બજેટ આશાસ્પદ છે.
નાણાકીય વર્ષ 24 માં જીડીપી વૃદ્ધિ તેના દાયકાની સરેરાશની નજીક 6.4% ના ચાર વર્ષની નીચી સપાટીએ રહેવાનો અંદાજ હોવાથી આ બજેટ આવ્યું છે. આર્થિક સર્વે FY26 માં 6.3-6.8% વૃદ્ધિની આગાહી કરે છે, જે 2047 સુધીમાં વિકિસિત ભારત હાંસલ કરવા માટે જરૂરી ગતિથી ઘણી ઓછી છે. તે વૃદ્ધિને આગળ વધારવા માટે જમીન અને શ્રમ સુધારાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂકે છે.
ભારતની વિશ્વ-અગ્રણી વૃદ્ધિ મધ્યસ્થતાના સંકેતો દર્શાવે છે, 8% વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર માટે દબાણ નિર્ણાયક રહે છે. FY25-26 માટે અનુમાનિત વૃદ્ધિ FY24 માં અંદાજિત 6.4% અને FY23-24 માં 8.2% ની તુલના કરે છે.
